Τροφοπενία – Ανεπάρκεια Θρεπτικών Συστατικών
Συμπτώματα ανεπάρκειας θρεπτικών συστατικών, φυσιολογικές ανωμαλίες των Πυρινόκαρπων
Στη Φύση, τα θρεπτικά συστατικά δεν εξαντλούνται από το έδαφος, καθώς τα φυτά μετά τον θάνατό τους αποσυντίθενται και τα συστατικά τους επανέρχονται στο έδαφος.
Αυτό, όμως, δεν συμβαίνει στις καλλιέργειες:
Όταν γίνει η συγκομιδή, το μεγαλύτερο τμήμα των φυτών συλλέγεται και απομακρύνεται από την καλλιεργήσιμη έκταση.
Ως συνέπεια, η περιεκτικότητα του εδάφους στα συστατικά αυτά μειώνεται, με συνέπεια η ανάπτυξη των φυτών να μην είναι φυσιολογική και η αποδοτικότητά τους να χαμηλώνει σημαντικά
Χρήση των θρεπτικών συστατικών από τα φυτά
Τα κύρια και τα δευτερεύοντα θρεπτικά συστατικά διακρίνονται κατ’ αυτό τον τρόπο όχι ως προς τη χρησιμότητά τους, αλλά ως προς τις απαιτούμενες ποσότητές τους.
Κύρια θρεπτικά συστατικά
• Άζωτο: Δομικό συστατικό των πρωτεϊνών, των νουκλεϊκών οξέων (DNA και RNA) και των ενζύμων.
• Φωσφόρος: Δομικό συστατικό των νουκλεϊκών οξέων και των μορίων ανταλλαγής ενέργειας (τριφωσφορική αδενοσίνη (ATP) και διφωσφορική αδενοσίνη (ADP)).
• Κάλιο: Απαραίτητο για την πραγματοποίηση πολλών χημικών αντιδράσεων στα φυτά. Οι απαιτήσεις των φυτών σε κάλιο ποικίλλουν ανάλογα με το είδος.
• Θείο: Απαραίτητο συστατικό σε ορισμένα αμινοξέα και, συνεπώς, στις πρωτεΐνες. Εν γένει πιστευόταν ότι τα φυτά έχουν σε θείο απαιτήσεις ανάλογες με αυτές του φωσφόρου, αλλά αποδεικνύεται ότι αυτό δεν συμβαίνει.
• Μαγνήσιο: Δομικό συστατικό της χλωροφύλλης και συνεπώς απαραίτητο για τη λειτουργία της φωτοσύνθεσης από τα πράσινα φυτά.
• Ασβέστιο: Καθορίζει την διαπερατότητα των μεμβρανών των φυτικών κυττάρων. Το ασβέστιο τείνει να κατατάσσεται πλέον στα δευτερεύοντα θρεπτικά συστατικά
Δευτερεύοντα θρεπτικά συστατικά
• Σίδηρος: Βασικό συστατικό αρκετών ενζύμων
• Μαγγάνιο: Ανευρίσκεται σε αναπνευστικά ένζυμα
• Βόριο: Απαραίτητο κατά την σύνθεση των πρωτεϊνών
• Χλώριο: Εμπλέκεται στον μεταβολισμό των υδατανθράκων
• Ψευδάργυρος: Απαντάται στο ένζυμο διάσπασης του οξικού οξέος
• Μολυβδαίνιο: Συστατικό ενζύμου που ανάγει τα νιτρικά ιόντα προς νιτρώδη. Η χρήση του σε λιπάσματα πρέπει να γίνεται με πολύ μεγάλη προσοχή, καθώς το στοιχείο είναι τοξικό για τους μη φυτικούς ζωντανούς οργανισμούς σε περιεκτικότητες άνω των 15 ppm.
• Χαλκός: Συστατικό ενζύμων αντιδράσεων οξείδωσης
Πηγές:
Προσοχή!
Να τηρούνται αυστηρά:
α. Οι οδηγίες χρήσης των φυτοπροστατευτικών
β. Το τελευταίο χρονικό όριο ψεκασμού πριν τη συγκομιδή, σύμφωνα με τις οδηγίες που αναγράφονται στη ετικέτα
γ. Τα ακαρεοκτόνα δεν θα πρέπει να συνδιάζονται με άλλα φυτοπροστατευτικά προϊόντα.
δ. Τα στοιχεία που αναφέρονται στην ιστοσελίδα έχουν ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστούν σε καμία περίπτωση τις αναγραφόμενες, επί της ετικέτας, οδηγίες χρήσεως
Tροφοπενίες στα πυρηνόκαρπα
Με τον όρο τροφοπενία καλούμε την παθολογική κατάσταση που προκύπτει στο φυτό από τον ελλειπή εφοδιασμό του με θρεπτικά στοιχεία. Διακρίνεται σε απλή τροφοπενία και σύνθετη τροφοπενία. Η απλή τροφοπενία οφείλεται σε ανεπάρκεια ενός θρεπτικού στοιχείου ενώ στην σύνθετη τροφοπενία, η ανεπάρκεια περιλαμβάνει δύο ή περισσότερα θρεπτικά στοιχεία.
Στα πυρηνόκαρπα στην χώρα μας, η τροφοπενία σιδήρου είναι η πλέον συνήθης και διαδεδομένη μαζί με άλλες τροφοπενίες που έχουν διαπιστωθεί όπως οι τροφοπενίες ψευδαργύρου, καλίου, βορίου, μαγνησίου, μαγγανίου, αζώτου και φωσφόρου.
Τροφοπενία σιδήρου ( Fe )
Στα τρυφερά φύλλα των κορυφών εμφανίζεται λεπτό δίκτυο πράσινων νευρώσεων, ενώ το υπόλοιπο έλασμα είναι κίτρινο ή υπόλευκο. Αργότερα η χλώρωση επεκτείνεται σε ολόκληρο το έλασμα και σε σοβαρές περιπτώσεις τα φύλλα εμφανίζουν νεκρώσεις. Μπορεί να παρατηρηθεί φυλλόπτωση που αρχίζει από τις κορυφές. Οι κλαδίσκοι έχουν μικρή ανάπτυξη και εμφανίζουν νέκρωση κορυφών. Συνιστάται θεραπεία της τροφοπενίας με προσθήκη χηλικού σιδήρου.
Τροφοπενία ψευδαργύρου ( Zn )
Παρατηρείται χλώρωση μεταξύ των νευρώσεων και ενίοτε ερυθρά κηλίδωση. Το έλασμα των φύλλων, ιδίως των κορυφαίων, εμφανίζει κυματοειδή περιφέρεια και πτύχωση του ελάσματος γύρω από το κεντρικό νεύρο. Παρατηρείται αποξήρανση φύλλων και φυλλόπτωση και τα φύλλα είναι μικρά, στενά, δύσκαμπτα, σχεδόν άμισχα. Παρατηρείται αποξήρανση κλαδίσκων, τα δέντρα σχηματίζουν όψιμη βλάστηση και μικρούς καρπούς. Συνίσταται θεραπεία της τροφοπενίας με Zn ο οποίος χορηγείται με ψεκασμό ως εξής : Ο θειικός ψευδάργυρος εφαρμόζεται με ψεκασμό την περίοδο του ληθάργου των οφθαλμών, πριν ή 15 μέρες μετά το κλάδεμα, πολύ πριν την εφαρμογή χειμερινών πολτών, τουλάχιστον 1 μήνα, και σε ημέρες που δεν επικρατούν θερμοκρασίες κοντά στους 0 βαθμούς Κελσίου στη δόση 3%. Επίσης, εφαρμόζονται χηλικές μορφές Zn, την περίοδο της έντονης βλάστησης την άνοιξη.
Τροφοπενία καλίου ( Κ )
Τα μέσης ηλικίας φύλλα εμφανίζουν πτυχώσεις στο έλασμα, καρουλιάζουν, παραμορφώνονται και μπορεί να παρουσιάσουν περιφερειακή νέκρωση. Επίσης, παρατηρείται εμφάνιση καστανών νεκρωτικών κηλίδων με υπέρυθρη περιφέρεια. Τα νεαρά φύλλα είναι μικρού μεγέθους, στο κάτω μέρος του ελάσματος, ιδιαίτερα στη ροδακινιά, εμφανίζονται ερυθροί ή πορφυροί μεταχρωματισμοί. Έχουμε σχηματισμό λεπτών βλαστών και ελάχιστων ανθοφόρων οφθαλμών. Συνίσταται θεραπεία της τροφοπενίας στα πολύ αμμώδη εδάφη με παροχή θειικού καλίου και σε δέντρα που αναπτύσσονται σε πηλώδη έως αργιλώδη εδάφη πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα ποτίσματα ώστε να γίνονται σε συχνά χρονικά διαστήματα για να διατηρείται αρκετά υγρή η ριζόσφαιρα του δέντρου .
Τροφοπενία μαγνησίου ( Mg )
Τα κατώτερα φύλλα των βλαστών εμφανίζουν διάχυτες νεκρωτικές κηλίδες. Παρατηρείται φυλλόπτωση που αρχίζει από τη βάση των βλαστών και έχουμε σχηματισμό ελάχιστων ανθοφόρων οφθαλμών. Συνίσταται θεραπεία της τροφοπενίας με διαφυλλικούς ψεκασμούς νιτρικού μαγνησίου ( 0,25% ) ή άλλων κατάλληλων διαφυλλικών λιπασμάτων. Κατά τη βασική λίπανση, καλό είναι να γίνει προσθήκη Mg με χρήση σύνθετων λιπασμάτων που περιέχουν και Mg ( ανάλογα φυσικά με τη συγκέντρωση Mg στο έδαφος ) κατά το Δεκέμβριο ή προσθήκη τον Ιούνιο – Αύγουστο με υδρολίπανση.
Τροφοπενία βορίου ( B )
Τα φύλλα είναι μικρά και καρουλιάζουν προς τα κάτω. Οι βλαστοί δεν εκτύσσονται κανονικά και παρατηρείται νέκρωση των κλαδίσκων και των οφθαλμών. Στους καρπούς της βερικοκιάς παρατηρούνται παραμορφώσεις λόγω του σχηματισμού κατά θέσεις επιφανειακών καστανών κηλίδων και στη σάρκα των καρπών σχηματίζονται αποφελλωμένες κηλίδες. Συνίσταται θεραπεία της τροφοπενίας με ενσωμάτωση στο έδαφος, 50 – 120gr βόρακα στο δέντρο ανάλογα με το μέγεθος του και την ηλικία του. Λιγότερα από 100 gr βόρακα χορηγούνται αν το φυτό είναι εμβολιασμένο σε υποκείμενο σπορόφυτο ροδακινιάς. Εφαρμόζουμε 1 έως 2 ψεκασμούς με διαφυλλικά σκευάσματα Β, πριν και μετά την άνθηση και εφόσον δεν επιτευχθεί η επιθυμητή συγκέντρωση Β στα φύλλα, συνίσταται ψεκασμός το φθινόπωρο με συγκέντρωση βόρακα 0,3%, ένα μήνα πριν την έναρξη της πτώσης των φύλλων ( αρχές Οκτωβρίου ).
Τροφοπενία αζώτου ( Ν )
Κάνει την εμφάνιση της νωρίς, κατά την βλαστική περίοδο και παρουσιάζει χαρακτηριστικά συμπτώματα, το κίτρινο ή ανοιχτό πράσινο στα φύλλα. Φύλλα και στελέχη, μπορεί να αναπτύξουν ένα χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα. Κατά τα μέσα του καλοκαιριού τα φύλλα μπορεί να κιτρινίσουν, με σύμπτωμα ένα περιφερειακό καψάλισμα που παραπέμπει σε τροφοπενία Κ. Από έλλειψη νερού, το φθινόπωρο παρατηρούμε παρόμοια συμπτώματα. Συνίσταται θεραπεία της τροφοπενίας με αζωτούχα λίπανση, η οποία δόση καθορίζεται από τον τύπο του λιπάσματος. Το 50 – 70% της συνολικής ποσότητας του Ν δίνεται ως βασική λίπανση και το υπόλοιπο σε 2 με 3 επιφανειακές δόσεις συμπεριλαμβανομένης και μετασυλλεκτικής , πλην τω υπερπρώιμων και πρώιμων ποικιλιών που δίνεται σε μία δόση, ως βασική.
Οι τροφοπενίες που συναντάμε στα πυρηνόκαρπα ανήκουν στην κατηγορία των μη μεταδοτικών ασθενειών σε σχέση με τις μυκητολογικές, προκαρυωτικές και ιολογικές ασθένειες. Ωστόσο , στα πυρηνόκαρπα, έχουν διαπιστωθεί στην χώρα μας και οι ακόλουθες μη μεταδοτικές παθήσεις :
- Ασφυξία ριζών των δέντρων από υψηλή υγρασία εδάφους.
- Τοξικότητα χλωριούχων αλάτων.
- Τοξικότητες φυτοφαρμάκων.
- Καρπόπτωση μη παρασιτικής φύσεως.
- Ζημιές από χαμηλή θερμοκρασία.
- Ζημιά χαλαζιού.
- Τοξικότητα ζιζανιοκτόνων.
- Τοξικότητα βορίου.
- Τοξικότητα φθορίου στη βερικοκιά, αμυγδαλιά και δαμασκηνιά από ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα με φθοριούχες ενώσεις.
- Σχίσιμο καρπών λόγω βροχοπτώσεων ή πολύ υψηλής υγρασίας λίγο πριν την διαδικασία της συγκομιδής.
