Η Calendula officinalis, η καλέντουλα η φαρμακευτική,

Πηγή: Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Καλέντουλα, καλλιέργεια και ιδιότητες

Γνωρίζετε ότι το όνομα Καλέντουλα δόθηκε στο φυτό από τους Ρωμαίους επειδή άνθιζε κάθε πρωτομηνιά, δηλαδή στις Καλένδες; Αυτό το όμορφο, ετήσιο φυτό είναι ενδημικό της νότιας Ευρώπης. Το ύψος του φθάνει τα 50 με 70 εκατοστά. Οι διακλαδώσεις των μίσχων του καλύπτονται με απλά, εναλλασσόμενα φύλλα και το καλοκαίρι παράγουν μεγάλα λουλούδια σε διάφορες αποχρώσεις του κίτρινου και του πορτοκαλί. Τα φυτά της καλέντουλας αναπτύσσονται πολύ εύκολα. Το κύριο είδος τους είναι η Calendula officinalis, η κοινή καλέντουλα των κήπων), έχει φύλλα με ανοιχτό πράσινο χρώμα και κοντούς μίσχους, όπου αναπτύσσονται μονά ή διπλά άνθη με χρώμα πορτοκαλί, κίτρινο, κρεμ ή άσπρο και διάμετρο 5 με 7 εκατοστά. Αυτά τα φυτά είναι πολύτιμα για πολλούς περισσότερους λόγους εκτός από την όμορφη παρουσία τους. Η καλέντουλα έχει καλλιεργηθεί σαν φυτό κήπου για πολλά χρόνια σε όλη την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Τα λουλούδια της καλέντουλας C. officinalis έχουν χρησιμοποιηθεί σαν φάρμακο για αιώνες, και βοτανικά ιάματα που βασίζονται στην καλέντουλα ήταν γνωστά επί γενεές. Οι πρώτοι Χριστιανοί αποκαλούσαν την καλέντουλα “Mary’s Gold” – χρυσάφι της Μαρίας – και την τοποθετούσαν δίπλα στα αγάλματα της Παρθένου Μαρίας. Η καλέντουλα ήταν επίσης ένα από τα πιο ιερά λουλούδια της αρχαίας Ινδίας. Σχημάτιζαν γιρλάντες δένοντας με σπάγγο μίσχους καλέντουλας και κεφάλια λουλουδιών και τα τοποθετούσαν γύρω από το λαιμό των ιερών αγαλμάτων. Το λουλούδι της καλέντουλας στρέφει το κεφάλι προς τον ήλιο ακολουθώντας την πορεία του, γι’ αυτό μερικές φορές αποκαλείται “νύφη του καλοκαιριού”. Στη γλώσσα των λουλουδιών, το λουλούδι της καλέντουλας συμβολίζει τη λαμπρότητα της νίκης.

Θεραπευτικές ιδιότητες

Το όνομα αυτού του φυτού προέρχεται από τους αρχαίους Ρωμαίους, που πρόσεξαν ότι τα λουλούδια του φυτού ήταν ανθισμένα την πρώτη μέρα στις καλένδες (ή calends) κάθε μήνα και έτσι το θεώρησαν ένα χρήσιμο ίαμα για τις ανωμαλίες της εμμηνόρροιας. Η καλέντουλα θεωρήθηκε φυτό με μαγικές δυνάμεις, που επιτρέπει στους ανθρώπους να δουν τις νεράιδες και τις γυναίκες να επιλέξουν τον κατάλληλο σύντροφο. Πιο πρακτική ήταν η χρήση του στη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου στις ΗΠΑ: τα φυτά εφαρμόστηκαν σε πληγές για να τις σταματήσουν και να τις θεραπεύσουν. Στην αρχαιότητα έφτιαχναν ένα ποτό, αναμιγνύοντας άνθη καλέντουλας μέσα σε κρασί, που το χρησιμοποιούσαν για τη θεραπεία της δυσπεψίας. Τα πέταλα της καλέντουλας χρησιμοποιήθηκαν συχνά για την παρασκευή αλοιφών που θεράπευαν ερεθισμούς του δέρματος, ίκτερο, πόνους στα μάτια και πονόδοντους. Έχει χρησιμοποιηθεί επίσης για να θεραπεύσει κράμπες, βήχα και δαγκώματα από φίδια. Τα άνθη της καλέντουλας έχουν θεωρηθεί ευεργετικά για τη μείωση των φλεγμονών, τη γρήγορη αποθεραπεία πληγών και τις αντισηπτικές τους δυνατότητες. Έχουν χρησιμοποιηθεί για να θεραπεύσουν ποικίλες δερματικές ασθένειες και είναι αποτελεσματικά ενάντια στα δερματικά έλκη. Όταν λαμβάνονται εσωτερικά ως τσάι, μπορούν να αντιμετωπίσουν έλκη του στομάχου φλογώσεις – φλεγμονές. Η καλέντουλα ερευνάται σήμερα για τις αντικαρκινικές της ιδιότητες. Η καλέντουλα εκτιμήθηκε ιστορικά και για τις και μαγειρικές της χρήσεις. Οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν μίγμα καλέντουλας με ξίδι για να καρυκέψουν κρεατικά και σαλάτες. Τα πέταλα με την ελαφριά αρωματική και κάπως πικρή γεύση τους, νοστιμίζουν σούπες ψαριών και κρεατικών, πιάτα με ρύζι, σαλάτες και δίνουν κίτρινο χρώμα σε τυριά και βούτυρα. Ολόκληρο το λουλούδι χρησιμοποιήθηκε σαν γαρνιτούρα σε πιάτα της μεσαιωνικής εποχής.

Ιδιότητες

Από τα άνθη ή τα πέταλα παρασκευάζονται τσάγια, αλοιφές έλαια ή βάμματα. Τα αιθέρια έλαια αναστέλλουν τον πολλαπλασιασμό των βακτηριδίων και μυκήτων, οι δε σαπονίνες ενεργούν αντιφλεγμονικά. Η καλέντουλα ενισχύει επιπλέον το ανοσοποιητικό σύστημα, ενεργεί αντισπασμωδικά και ευνοεί την έκκριση χολής.

Χρήση

Τις εξαιρετικές της ικανότητες δείχνει η καλέντουλα στους τραυματισμούς του δέρματος και των βλεννογόνων. Κομπρέσες με τσάι ή αραιωμένο βάμμα μπορούν να θεραπεύσουν πληγές που επουλώνονται δύσκολα, μολύνσεις των νυχιών, εγκαύματα, αποστήματα, ουλές και έλκη των κνημών. Οι γαργάρες με τσάι βοηθούν σεπερίπτωση στοματίτιδας και φαρυγγίτιδας.

Λάδι Καλέντουλας: κατασκευή και θεραπευτικές ιδιότητες

Η καλέντουλα αποτελεί ένα απο τα καλύτερα βότανα για την αντιμετώπιση δερματικών προβλημάτων όπως ακμή, εκζέματα, ερεθισμοί (λάδι καλέντουλας περιέχει η καταπραϋντική αντρική κρέμα της majorana), κιρσοί αλλα και προβλήματα όπως έλκος στομάχου. Η καλέντουλα ανήκει στην οικογένεια compositae και περιέχει σαπωνίνες, καροτενοειδή,στερόλες, φλαβονοειδή κ.α. Για την παρασκευή του λαδιού της θα χρειαστούμε αποξηραμένα άνθη καλέντουλας και οργανικό ελαιόλαδο (μην προτιμήσετε ενα οποιοδήποτε, αν έχετε κάποιον δικό σας που παράγει κάποιες ποσότητες και είστε σίγουροι για την ποιοτητά του προμηθευτείτε απο κει). Τα άνθη είναι προτιμότερο να είναι αποξηραμένα διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να εμπεριέχουν υγρασία η οποία κατα την παραμονή στο βάζο θα μπορούσε να προκαλέσει μούχλα. Προτέινω ν’ αγοράσετε ένα γλαστράκι καλέντουλας και να κόβετε απο κει κάθε φορά που χρειάζεστε (φθηνότερα θα στοιχήσει απο το ν’ αγοράζετε αποξηραμένα άνθη κάθε φορά κ μάλιστα χωρίς να γνωρίζετε την προελευσή τους). Ανθίζει απο τα τέλη της Άνοιξης έως τα μέσα φθινοπώρου. Η αναλογία είναι: 1 μέρος βοτάνου σε 4 μέρη λαδιού. Τοποθετήστε τα άνθη σε ένα βαζάκι και συμπληρώστε με λάδι. Κλείστε καλά, ανακινήστε και τοποθετήστε σε κάποιο παράθυρο ώστε να το βλέπει ήλιος. Την πρωτη εβδομάδα ανακινήτε συνεχώς, το αφήνετε για 1 μήνα περίπου. Μετά το σουρώτενε σε ύφασμα και αποθηκεύετε σε σκουρόχρωμο βαζάκι, διατηρείται σε μέρος σκιερό και δροσερό. Προτιμήστε ελαιόλαδο βιολογικό. Μην ξεχνάτε οτι όλα τα έλαια έχουν ημερομηνία λήξης, καταναλώστε το σε λιγότερο απο χρόνο. Επίσης μην χρησιμοποιήτε αλόγιστα τα βότανα και τα φυτικά έλαια, δεν είναι νερό, περιέχουν χημικές ενώσεις.